![](/media/lib/589/n-pierscien-018d1753d50aa7127147d7f3c28a3889.jpg)
Niespodziewane odkrycie w forcie Piktów. Zniszczone stanowisko zaskoczyło archeologów
5 września 2024, 12:21Gdy naukowcy z University of Aberdeen przystępowali do wykopalisk na terenie piktyjskiego fortu w miasteczku Burghead na północnych wybrzeżach Szkocji, nie spodziewali się znaleźć niczego szczególnego. Pozostałości osadnictwa Piktów zostały zniszczone w XIX wieku, kiedy większość fortu znalazła się pod zabudową miasteczka, a kamienie z fortu wykorzystano podczas współczesnych prac budowlanych. Jak się jednak okazało, nawet na zniszczonym stanowisku archeologicznym można dokonać niezwykle interesującego odkrycia.
![](/media/lib/589/n-hirata-75a4ed7dec322221727786aae132456c.jpg)
W Ganimedesa uderzyła asteroida 20-krotnie większa od tej, która zabila dinozaury
4 września 2024, 11:57Krążący wokół Jowisza Ganimedes to największy księżyc w Układzie Słonecznym. Jest większy od najmniejszej planety, Merkurego. Na Ganimedesie znajduje się też największa w zewnętrznych częściach Układu Słonecznego struktura uderzeniowa. Planetolog Naoyuki Hirata z Uniwersytetu w Kobe przeanalizował jej centralną część i doszedł do wniosku, że w Ganimedesa uderzyła asteroida 20-krotnie większa, niż ta, która zabiła dinozaury. W wyniku uderzenia oś księżyca uległa znaczącej zmianie.
![](/media/lib/522/n-palacz-3e8c1f238a9a71bbad9a605c8c839fcb.jpg)
Naukowcy dowiedzieli się, dlaczego palenie papierosów chroni przed chorobą Parkinsona
2 września 2024, 10:39Palenie papierosów niesie ze sobą ryzyko rozwoju wielu, często śmiertelnych, chorób. Paradoksalnie jednak, jest też związane z mniejszym ryzykiem wystąpienia choroby Parkinsona. Badania niejednokrotnie wykazywały, że istnieje związek między paleniem tytoniu a zmniejszoną zapadalnością na tę chorobę neurodegeneracyjną. Dotychczas jednak nie wiedziano, dlaczego tak się dzieje. Na prawdopodobne wyjaśnienie wpadli naukowcy z Massachusetts General Hospital.
![](/media/lib/588/n-sloneczniki-3ed2a000d90c7be39356cea27ad5fc28.jpg)
Słoneczniki dbają o siebie nawzajem. Poruszają się tak, by rzucać na sąsiada jak najmniej cienia
28 sierpnia 2024, 08:52Darwin był pierwszym naukowcem, który zwrócił uwagę na ruchy nutacyjne roślin. Od tamtej pory badający je uczeni dowiedzieli się, że te zwykle koliste lub wahadłowe ruchy służą, między innymi, poszukiwaniu podpory przez pędy. Jednak ruchy nutacyjne wykonuje też podążający za słońcem słonecznik. I, jak wszyscy wiemy, chodzi tutaj o zwrócenie się w stronę źródła światła. Jednak, jak dowodzą naukowcy z Izraela i USA, nie jest to działanie wyłącznie samolubne. Okazuje się bowiem, że gęsto rosnące słoneczniki poruszają się tak, by rzucać jak najmniej cienia na sąsiadujące rośliny.
![](/media/lib/588/n-deszcz2-6106552108922d8f78c82d9bd3751b6b.jpg)
Życie z kropli deszczu? Deszczówka mogła chronić RNA i pierwsze komórki
26 sierpnia 2024, 09:23Jedno z ważnych pytań o początki życia brzmi: w jaki sposób cząstki RNA swobodnie przemieszczające się w pierwotnej zupie zostały opakowane w chronione błoną komórki. Odpowiedź na to pytanie zaproponowali właśnie na łamach Science Advances inżynierowie i chemicy z Uniwersytetów w Chicago i w Houston oraz Jack Szostak, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. W swoim artykule pokazują, jak przed 3,8 miliardami lat krople deszczu mogły ochronić pierwsze protokomórki i umożliwić powstanie złożonych organizmów żywych.
![](/media/lib/587/n-vpnprotected-a23063cf2cc18c5d762f25511342735c.jpg)
Odkryj wolność w sieci: Darmowe VPN dla wszystkich urządzeń
16 sierpnia 2024, 20:44W dzisiejszym cyfrowym świecie utrzymanie stabilnego połączenia internetowego jest kluczowe. Właśnie tutaj pojawiają się darmowe VPN. Oferują nielimitowaną przepustowość nielimitowany ruch i brak opóźnień. Doskonale nadają się do wszystkich urządzeń. W związku z ciągłym rozwojem technologicznym darmowy VPN dla Windows stały się niezbędne. Dają wolność poruszania się w internecie. Chronią naszą prywatną przestrzeń przed niechcianymi intruzjami.
![](/media/lib/587/n-szczatkibiskupa2-f189cff932982a1fb70cb5e3444a3c7b.jpg)
Rozwiązano zagadkę średniowiecznego biskupa, „odkrywcy” grobu apostoła w Santiago de Compostela
16 sierpnia 2024, 14:32Santiago de Compostela to jedno z najważniejszych duchowych centrów chrześcijaństwa. Początki jego historii znamy dzięki dokumentom z XI i XII wieku, w którym zapisano ustnie przekazywaną tradycję. Dowiadujemy się z nich, że pomiędzy 820 a 830 rokiem pustelnik imieniem Pelayo zaobserwował deszcz gwiazd spadających na pole. Poszedł przyjrzeć się temu miejscu i zauważył tam starożytne mauzoleum. O odkryciu poinformował biskupa Teodomiro z Iria-Flavia
![](/media/lib/587/n-brightangel-87c27f5692cd2fccc1fd144a559dfb52.jpg)
Łazik Perseverance rozpocznie wielomiesięczną wspinaczkę na krawędź Krateru Jezero
16 sierpnia 2024, 09:59Po 2,5 roku pracy na dnie Krateru Jezero łazik Perseverance przygotowuje się do wielomiesięcznej wspinaczki na zachodnią krawędź Krateru. Prawdopodobnie napotka tam najbardziej stromy i najtrudniejszy teren, z jakim przyszło mu się dotychczas zmierzyć. Perseverance wyruszy w podróż 18 sierpnia, a wspinaczka i badanie terenu będą już 5. kampanią naukową prowadzoną od czasu lądowania 18 lutego 2021 roku.
![](/media/lib/587/n-mozgstres-bc5dcaf52dd676174202f5a1f54adfb2.jpg)
Dlaczego chorujemy pod wpływem stresu? Odpowiedź tkwi w komunikacji między mózgiem a jelitami
12 sierpnia 2024, 08:52Stres może spowodować, że zachorujemy, a naukowcy powoli odkrywają, dlaczego tak się dzieje. Od dłuższego już czasu wiadomo, że mikrobiom jelit odgrywa olbrzymią rolę w naszym stanie zdrowia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Wiadomo też, że jelita i mózg komunikują się ze sobą. Zestresowany mózg uwalnia hormony, które mogą wywoływać np. nieswoiste zapalenie jelit, a z kolei bakterie w jelitach uwalniają związki chemiczne, mające wpływ na mózg i nasze zachowanie. Słabiej jednak rozumiemy szlaki komunikacyjne, łączące mózg z jelitami.
![](/media/lib/586/n-mozaika1-4e9d8811b960967c56b2a6d8d25502ff.jpg)
W starożytnym pokoju dla mężczyzn znaleziono mozaikę z dwoma satyrami
8 sierpnia 2024, 11:04W Eretrii, niewielkim mieście na południu Grecji, archeolodzy trafili na budynek mieszkalny z późnego okresu klasycznego – z połowy IV wieku p.n.e. – w którym zachowała się mozaika podłogowa przedstawiająca dwóch satyrów. Budynek znajdował się w centrum starożytnego miasta, w pobliżu świątyni Apollona, w okolicy, w której w przeszłości znajdowano domy z IV wieku z mozaikami podłogowymi.